Het schrijven over die ontmoeting met Hans bracht me ook in een wat treurige stemming. We hebben elkaar niet meer persoonlijk ontmoet. We communiceerden uitsluitend via e-mail en ik kan niet anders zeggen dan dat hij er zich met volle overgave instortte. Hij kon het ook wat makkelijker doen dan ik. In de eerste plaats omdat hij de organisatiestructuur van het bedrijf veel beter kende dan ik; in de tweede plaats omdat niemand ervan opkeek als hij hier en daar eens op informatie uitging. Dat waren ze van hem, als OR-lid, wel gewend.
Het zal je misschien opvallen dat ik in de verleden tijd over Hans schrijf. Hij is er niet meer. Op zekere dag ontving iedereen via de interne mail de mededeling dat hij tengevolge van een ongeval was overleden. Hij was 's avond laat, naar huis fietsend, waarschijnlijk door een auto van achteren aangereden. In de regionale krant was er ook nog een kort stukje aan gewijd. De bestuurder was doorgereden. Een omwonende die een klap had gehoord was naar buiten gegaan en had hem zwaar gewond aangetroffen. Er was in korte tijd een ambulance, maar bij aankomst in het ziekenhuis was hij al overleden.
Uiteraard heb ik nog steeds de e-mails die hij me stuurde. Zij vormen de nog steeds wat smalle basis voor mijn 'onderzoek'. Bij een van zijn mailtjes zat een tekening van het netwerk zoals hij dat zag.
"Meer dan een hypothese is het nog niet", schreef hij erbij. "A en B zijn de twee die jij hebt horen praten, A de oudste, B de jongste. X is de centrale figuur en waarschijnlijk de 'grondlegger'. Bedenk wel dat er meer Y's en Z's kunnen zijn. Het is ook niet zeker dat de Y's en Z's elkaar kennen. Er zou sprake kunnen zijn van een cellenstructuur: je kent alleen de personen onder en boven je. Ondergrondse organisaties werken vaak zo: één man kan niet in één keer het hele netwerk verraden." Een wat huiverig gevoel, weet ik nog, bekroop me toen ik dat las. Het zou niet meer gaan om een stelletje gewone fraudeurs, maar - als hij gelijk had - een criminele organisatie. En nu slaat mijn fantasie helemaal op hol. Was Hans wel een ongeluk overkomen, waarbij de veroorzaker in paniek doorreed? Of hadden 'ze' al heel gauw door dat hij geen onschuldige vragen stelde, maar naar iets concreets op zoek was? Hadden ze het zekere voor het onzekere genomen?
